شرکت مشاور: ایده همساز
تیم طراحی: ساناز بیوک آقازاده، حمیدشاکری، زهره کتولی، مهدی رحمتی ،آرمیتا صاحبقرانی
مدیریت ساخت و اجرا: مهندس رضا دریادل
سازه: مهندس حسین زمانی
تاسیسات برق و مکانیک: مهندس ایرج میرزایی
کارفرما: امیر داوری - گروه آلیاژ جوش
موقعیت پروژه: ایران، تهران، شهرک صنعتی اشتهارد
نوع: ساختمان اداری، صنعتی
مساحت زیر بنا : 1250 متر مربع
سال شروع تا اتمام :1402-1404
کلامی از معمار اثر: پروژه " آلیاژ آکادمی " بخش از نوسازی و توسعه کارخانه گروه صنعتی آلیاژ جوش در شهرک صنعتی اشتهارد است . کار اصلی این کارخانه جوش کاری صنعتی پیشرفته در صنایع مختلف نفت و گاز و صنایع آهن است. زمانی که این پروژه به دفتر ارجاع شد کارفرما خواستار ساخت بنای جدیدی برای بخش فناورانه و توسعه فنی کارخانه بود که البته در بخش نوسازی ساختمان اداری قدیمی و سردر مجموعه نیز به آن می بایست اضافه می شد. با بررسی های اولیه به عمل آمده از سایت کارخانه و سیر توسعه سوله های کارخانه متوجه شدیم که سوله در سال های متمادی بدون برنامه ای خاص بلکه حسب نیاز اضافه شده اند بدون مسترپلان یا نقشه توسعه آتی. ازین رو ابتدایا به این قضیه فکر شد که چگونه این سوله های بینظم را در قالب یک نظم نوین در آورده و موجودیتی یکپارچه را در کارخانه ایجاد کنیم. برای این موضوع شاید راه اولیه همسان سازی فرمی و شکلی بین سوله ها و ساختمان های جدید بود اما با بررسی ها بیشتر به این نتیجه رسیدیم که شاید روش دیگری کار آمد تر باشد که عبارت بود از بررسی احجام کارخانه به صورت شی های قرار گرفته در یک زمین ال شکل.
با مطالعه بیشتر متوجه شدیم که سوله های قدیمی کارخانه همانند شی های جدا افتاده دارای نظم اولیه هندسی نسبت به یکدیگراند ازین رو شاید بتوان بناهای جدید را همانند اشیای جدیدی تصور کرد که قرار است به این مجموعه ها اضافه شوند و نسبت جدیدی بین آنها بر قرار کنند ازین رو این سه حجم را در ارتباط با یکدیگر طراحی و پیشنهاد کردیم. هر کدام ازین سه عنصر یا سه شی فارغ از عملکرد از قبل تعریف شده برایشان، شکلی متفاوت و متمایز را به خود گرفتند. هر کدام ازین اشیا می توانستند میدان خاص خود را ایجاد کنند و در تعامل با دیگر اشیا قرار گیرند: 1- بنای " آلیاژ آکادمی" که با عنوان ساختمان فناورانه و ساختمان آموزش جدید خود را معرفی می کرد و به عنوان نقطه عطف کارخانه مطرح شد. این بنا علاوه بر آموزش کار آموزان، محل اصلی میزبانی از مهمانان کارخانه تلقی شد. 2- بنای سردر بر خلاف سردر های عمومی کارخانه ها که یک مرز خطی بین درون و بیرون است با تعریف شدن در مرز کارخانه و حرکتی که درون آن در راستای همین مرز صورت می گرفت به اسپیرالی خوابیده تبدیل شد و وارد شوندگان را از یک طرف به فضای ورودی " آکادمی آلیاژ" و از سمتی دیگر ساختمان اداری قدیمی اتصال می داد و بخش آخر ساختمان اداری قدیمی که با پوسته فلزی دومی پوشانده می شد و سیرکولایسون افقی به صورت راهرو بین پوسته داخلی و بیرونی اضافه میشد. به این ترتیب یک لایه فضای سبز بین پوسته داخلی و خارجی قرار می گرفت.
اما کانسپت خود ساختمان" آلیاژ آکادمی " به عنوان یک ساختمان خود اتکا چه می توانست باشد. برای جواب به این سوال به جای جستجوی مهفومی از بیرون به برنامه درونی این ساختمان رجوع کردیم. این ساختمان طبق انتظار کارفرما علاوه بر این که محلی برای آموزش نیروهای جدید و توسعه فناوری های نوین کارخانه بود می بایست به عنوان برند این گروه صنعتی نیز مطرح می شد. برای طراحی این بنا به برنامه فیزیکی آن تمرکز شد. قسمت های اصلی این فضا کلاس تئوری، کارگاه عملی و آزمایشگاه ، طبقه مدیریت و یک طبقه منفی به عنوان سالن اجتماعات و رستوران است اما هسته مرکزی بنا کلاس مباحث تئوری آن است. این کلاس به دلیل مرکزیت کارکردی این بنا به صورت یک حجم معلق در میان حجم اصلی و در ارتفاع قرار میگیرد و معکبی می شود که در درون مکعب بزرگتر قرار گرفته است . همانند یک شی درون شی دیگر که خود را بازتولید می کند. این بازتولید در نما اصلی به سه حجم مکعبی تبدیل میشود و احجام داخلی را نشان می دهد . همین مکعب در طبقه پایین تر و بالاتر نیز تکرار می شود. در زیر این مکعب فضای آزمایشگاه و روبروی آن در یک مکعب منفی بزرگتر فضای کارگاه جوش قرار گرفته است. نمای ساختمان در بیرون به سمت گیت ورودی اسپیرال و داخل کارخانه برگشته و رو به بیرون و خیابان های اطراف ندارد. همین اتفاق در مورد اسپیرال ورودی نیز تکرار شده است. به عبارتی تصمیم این بوده است که این اشیا رو به یکدیگر و با هم کار کنند و تاثیری از فضای بیرون یا نمای شهرک صنعتی نداشته باشند.
در طبقه همکف لابی ورودی و پشت آن آزمایشگاه و در ادامه کارگاه قرار گرفته است. در نیم طبقه بالا کلاس تئوری و در طبقه بالاتر که یک طبقه فلت است بخش مدیریتی اعم از سالن جلسات و کنفرانس و یک لانژ برای مهمانان در نظر گرفته شده است. در طبقه زیرین سالن اجتماعات و سالن غذاخوری قرار گرفته است. به دلیل نوع ارتباطات و استفاده کنندگان بنا داری دو سیرکولاسیون عمودی است. یکی پله های خطی روی هم است که طبقات منفی تا مدیریت را به یکدیگر پیوند می دهد و دیگری پله گردی است که ارتباط سالن غذاخوری در طبقه منفی یک، کارگاه طبقه همکف و کلاس نیم طبقه اول را ایجاد می کند و اختصاص به کار آموزان دارد. در میان این دو پله نیز آسانسور قرار گرفته است.
تحریریه تخصصی و اختصاصی مجله معمار رسانه
منبع: دفتر ایده همساز