شرکت مشاور: استودیو معماری درک فضا
دستیار طراح: بهاره پزشکی
اجرا: مازیار جمشیدی
گرافیک محیطی: استودیو گراف
مدیر پروژه: مهیار جمشیدی
عکاس: محمدحسین حمزه لویی
کارفرما: خصوصی
موقعیت پروژه: ایران، تهران، الهیه
نوع: آپارتمان مسکونی
مساحت: 220 متر مربع
سال خاتمه: زمستان 1402
وضعیت: ساخته شده
کلامی از معمار اثر: “نگاه خانه” خانه ای برای بودن و بیشتر دیدن
در هر خانه فرای فضا های عملکردی، عناصری به عنوان واسط در فضا به وجود می‌آیند که عموماً عاری از اتفاقی شگفت‌انگیز، موجبات جا به جایی مخاطب را فراهم می‌کنند.
در این پروژه تمرین کردیم تا این لکه ها را به نقطه عطف مسئله بدل کنیم.
دغدغه ای که رفته رفته با خوانش مخاطب، منجر به ایجاد عرصه های اتصال دهنده اما نگین واره باشیم
عرصه هایی که خود به خود موجودیت دارند و تنها فضایی برای عبور و مرور از نقطه A به B نمی‌باشند.
خانه ای برای مکث کردن هنگام راه رفتن
بسیاری از آپارتمان های امروزی به واسطه دستیابی به ظرفیت بهتر نورگیری، هندسه ای متمرکز بر کشیدگی
طولی دارند. هندسه پلانی در عموم این خانه ها دچار راهروهایی جهت برپایی سلسله مراتب و بهبود تفکیک عرصه های جمعی و شخصی خانه می‌شوند .
تبدیل این فضا ها به گالری و عرصه ارائه هنری از تمرین های ما در این پروژه بود. تمرینی که در آن جابه‌جایی در خانه به عنوان صورت مسئله، و چگونگی آن ما را به کیفیت جدید و مضاعفی برای عبور و مکث در عرصه های خانه رساند .
دالانی که دعوت کنندگی ایوان گونه دارد به عنوان یک گالری کوچک پذیرای عبور و مکث مخاطب خود می‌باشد . انتهای این گالری کاربر را به عرصه اتاق ها می‌رساند.
تبار‌شکنی آرکی‌تایپ حیاط مرکزی در آپارتمان های امروزی
الگوی حیات مرکزی از “آرکی‌تایپ” های پر‌تکرار معماری ایران-به خصوص در اقلیم گرم و خشک-به شمار می‌آید که همواره پاسخی کارا به فرهنگ و بستر خود بوده است. این الگو همزمان پاسخگو به نیاز محرمیت کاربران و تلطیف شرایط آب‌و‌هوایی پروژه ها به مثابه خرده اقلیم در کنار سایر عناصر بوده است.
این بار تلاش کردیم تا ابعاد دیگری از این صورت مسئله را تبار شناسی کنیم که بیشتر به هندسه و دیاگرام های توسعه فضایی آن بر می‌گردد. در این خانه ها عملکرد های اصلی دور تا دور حیاط شکل می‌گرفتند و ما تلاش کردیم از ظرفیت نورگیر (Void) ساختمان به عنوان حیاطی مرکزگرا به عنوان سوزن پرگار شکل گیری عملکرد ها استفاده کنیم. نورگیر هایی که عموماً در آپارتمان های امروزی موجودند اما هیچ گاه به مثابه حیاطی مرکزی و محور های عملکردی منشعب از آن مورد توسعه قرار نگرفته اند.
در این پروژه عملکرد های اصلی از جمله هال خصوصی(سینما)، آشپزخانه ، رختشور‌خانه(Laundry) و کتابخانه واحد دور تا دور حیاط مرکزی آن-همان نورگیر ساختمان-جای گرفته‌اند.
چند پاکت فضایی در تلاش برای ایجاد ساختار یک خانه
در توزیع عرصه های فضایی با توجه به ساختار طولی پلان، تلاش شد تا هر عرصه این خانه به صورت مجزا و در عین حال گسترده در نظر گرفته شوند که هر یک فرای برپایی عملکرد خود، مدخلی برای پاکت فضایی بعدی، در تعالی خود باشند.
جعبه های میانجی ( Art Connection Box) اینجا در نقش برپا کننده سلسله مراتب فضایی در پروژه کار می‌کنند.
ایجاد مَدخل های فضایی؛ تلاشی برای برپایی سلسله مراتب حرکتی
به عنوان یک خانه، مدخل همواره دارای ارزشمندی فضایی بوده‌است. نحوه ی ورود به عرصه های مختلف فضایی و ایجاد مکث توأمان با تغییر رویه برای آمادگی مخاطب به جهت عبور از فضای حاضر و دستیابی به فضای بعدی در این پروژه به صورت تاکیدی رخ داده است تا ظرفیت های فضایی متنوعی را در خود ایجاد کند .
عملکرد های مضاعف و مکمل؛ راه حلی برای دستیابی به تجارب جدید فضایی در دل آپارتمان های امروزی
همه ما دچار روزمرگی در الگو های تکراری آپارتمان های معاصر هستیم.
برای تبار شکنی این کاربری، به دنبال برپایی ظرفیت هایی رفتیم که در حضور آنها الزامی نیست، اما موجب بالاتر بردن سطح رضایت فردی و اجتماعی در آپارتمان های امروزی می‌گردد. این امر منجر به تعالی رویکرد هم‌افضایی در میان استفاده کنندگان فضا می گردد. این امر همزمان نیازمند آزادسازی ظرفیت فضایی می باشد که در این پروژه با حذف اتاق خواب سوم -که کیفت مطلوب نورگیری نداشت- این ظرفیت را در پروژه ایجاد و تلاشی برای خلق یک سینما -هالی چند عملکردی- کردیم.
یک لقمه حیات(ط)، عرصه ای نیمه باز در انتهای پاکت های فضایی خصوصی
در خلال روزمرگی زندگی مدرن، در پی توسعه و ایجاد عرصه های برای حل شدن انسان در لحظه، گه گاه در پروژه ها به ظرفیتی نیمه باز بر می‌خوریم و آن را با تمام وجود قدر می‌دانیم. انسان فی‌الذات در حیاط خوش است، انسان مدرن بیشتر.
هندسه این حیاط تلاش برآن دارد که با توسعه عملکردگرا و گشاده دستی فضایی، علاوه بر نظرگاه همیشگی بازشو های اتاق های خواب، فضایی برای حضور حداکثری افراد این خانه در دل خود باشد. عملکردهایی همانند آشپزخانه ی روباز، نشیمن، حوض و باغچه ای مدرن .
تحریریه تخصصی و اختصاصی مجله معمار رسانه
منبع: استودیو معماری درک فضا
